Gefileerd; Rijst
Gefileerd; Rijst
De laatste aflevering in Thailand. Wederom weer een pittige. Dat deze reis mij zou veranderen tot op het bot, dat was wel duidelijk. Dat het zo’n impact zou hebben en zo dichtbij zou komen, ja. De meisjes van onze leeftijd die gedwongen in de prostitutie werken met de goedkeuring van hun ouders. Puur en alleen omdat er geen andere oplossing is om het grote gezin te onderhouden. De meisjes werkte eerst op de rijstvelden waarbij ze niet genoeg verdiende om het hele gezin te onderhouden, zoals oma, opa, vader, moeder en hun dochters. Er zijn geen goede zorgverzekeringen die hun hierbij kunnen helpen, dus zoeken ze een andere oplossing. Dat is hun lichaam verkopen. In deze aflevering komen geen alternatieven aanbod. Er zijn zoveel verhalen te vertellen over de rijst industrie, dat er geen einde komt. De aflevering hierna, terug in Nederland hebben we nog een kleine verassing. Waarbij alternatieven in het middelpunt staan.
De nieuwe slaapplek
We kwamen aan bij weer een werkers dorp. Het valt me op dat bij elke werkplek ter gelijkertijd de werknemers onderdak krijgen. Er zijn geen kinderen te zien (buiten die van de baas zijn familie om), maar hebben wel gesproken met werknemers die kinderen hebben. Ze huren hier waarschijnlijk net zoals ons een kamer per nacht, waarbij het verdiende geld per direct deels weer terug gaat naar de baas. Best wel slim toch? Dit trucje werd vroeger al gebruikt bij mijnwerkers. De lonen werden uitbetaald in de kroeg, je raad het waarschijnlijk al. De eigenaar van deze kroeg was ook de baas van de mijnen waardoor het geld linea direct weer terug naar de baas ging. Vergeet niet, dat die heren die het vroeger deden vol goud heerste en deze bazen geen cent te makken hebben.
De slaapplek zelf, was goed. We hadden in deze dagen al genoegen met enkel het matje dat we kregen. We waren totaal uitgeput. Elke ochtend 5 รก 6 uur op tot 11 uur savonds aan de slag, sloopt je onbewust. We hadden maar twee weken de tijd, waarbij elke werkdag ECHT een werkdag was! In een aflevering zie je bijvoorbeeld drie verschillende onderwerpen, maar voor ons was dat dan 2 รก 3 dagen hard ploeteren.
''De slaapplek zelf, was goed. We hadden in deze dagen al genoegen met enkel het matje dat we kregen.''
De dames gingen samen naar de markt om van het laatste geld eten te halen. Mitchell, Kevin & ik gingen ‘thuis’ vast samen aan de slag de bedden op te maken, koffers boven te zetten en vooral te douchen na de lange dag in de rijstvelden. Eenmaal gedoucht kwamen de meiden terug met best wel goede inkopen als je het aan mij vraagt; als je maar (mits) 3 euro per dag hebt te besteden voor 5 man. Zodra wij ons geld kregen moesten wij zelf ons ontbijt, middag eten en avond eten bereiden, spenderen en vooral preppen voor de gehele dag. Samen met Mitchell besloot ik een vegetarische wok te maken van verschillende soorten groentes, knoflook, vissaus en andere kruiden die we maar konden vinden. Het was zo, dat we op een gegeven moment zakjes met kruiden langs de weg ( ja, echt geen grap.) hadden gevonden die we hadden meegenomen om maar smaak te creรซren aan onze gerechten. We hadden niks, nul. Als we geld hadden, ging dat niet naar kruiden of de olie om in te bakken. Nee, daar hadden we simpelweg geen geld voor! Dit gelde ook voor drinken. We hebben namelijk 2 weken lang alleen warm water gedronken uit onze buttons. รรฉn van ons had opeens een idee wat we tot in detail gingen uitwerken. Het volgende; de รฉรฉn gaat bij de grote waterfles staan om te kieperen, de ander houdt de fles eronder en stopt vervolgens vliegensvlug het tabletje erin met de dop stevig dichtgedraaid. Zodat je een ‘soort’ van dode cola prik overhield met sinaasappel smaak. Jep, ik heb echt nog tien van zulke verhalen.
''De nachten waren leuk. Mijn medekandidaten zullen over deze specifieke nacht geheid anders denken, maar samen met Mitchell heb ik de grootste lol gehad.''
De nachten waren leuk. Ik kan niet anders zeggen. Mijn medekandidaten zullen over deze specifieke nacht geheid anders over denken, maar samen met Mitchell heb ik de grootste lol gehad. Wij konden namelijk nooit zo goed slapen na alles wat je ziet en mee maakt, het geen te verwerken. Als iedereen sliep waren wij altijd nog wakker. Dat kon natuurlijk heel vervelend zijn, als je letterlijk met z’n alle matje naast matje op een 3 vierkante meter ligt. We hadden het over van alles. Gingen vaak samen de omgeving verkennen en Mitchell weet bizar veel van Thailand, dus kon mij ook alles erover vertellen. Ik vind het boeddhisme , de cultuur en mensen fantastisch. Hij heeft me alles geleerd en bijgebracht over wat ik nog niet wist. We kenden elkaar niet buiten de reis om, dus zodra je iets vertelde kan je niet zeggen: kijk, dit is mijn huisje, vriend of hond. Nee, je hebt geen telefoon maar wel bergen tijd samen. Dus je kan alleen een idee schetsen en uren praten over van alles en nog wat. Ik mis het echt die tijd. Het was geweldig. Elke avond met z’n alle na kletsen in bed of kijken van uit een hutje naar de zonsondergang, van je omgeving genieten i.p.v. je telefoon. Ik kan het iedereen aanraden; even twee weken geen telefoon of dergelijke te gebruiken en mensen te leren kennen zoals het hoort. Back to basic.
Werken in de rijstvelden
We kwamen aan in het plekje Isaan vlak naast Bangkok. De rijstvelden, waar moet ik beginnen. Letterlijk. Er kwam geen eind aan. Uiteindelijk is het ons ook niet gelukt, wat gewoonweg balen was. We deden keihard ons best maar hadden geen inzicht op de rijst en het veld zelf. De rijst moest namelijk in kleine hoeveelheden geplant worden met een marge van 15 centimeter. De eigenaresse van dit veld, heeft daardoor niet de opbrengst die zij hoort te leveren aan de fabrieken. Dat soort dingen vreet aan me. Op de rijstvelden voelde je de zon in je rug branden. De vellen hingen aan me rug. Daarom zijn de rijstboeren zo dik gekleed, terwijl het bloedheet en benauwd is. Ter bescherming voor de zon, slangen in het water, de chemicaliรซn die gebruikt worden en het methaan wat vrijkomt door de afvalstoffen van het gewas; wat een broeikaseffect veroorzaakt. Zelfs 10% van alle methaangassen van de wereld zijn afkomstig van normale rijstvelden. De verwachting van een werkgever is dat een werknemer zo’n 3000 plantjes per dag plant. Wij hadden dat misschien net bij elkaar met z’n 5en! Dat is bizar. Letterlijk een machinenorm die word aangehouden i.p.v. dat we over mensen spreken. Deze mensen doen dit werk, dag in dag uit. Misschien wel al 40 jaar lang. Wat als hun uitvallen of door hun rug gaan? Er is geen vangnet. 40% van Thailand werkt in deze sector met de grootste armoede van het land. De baas van de rijstvelden, krijgt bijvoorbeeld maar 17 centย per kilo. Dat is nog geen 8% van de koopwaarde waarvoor wij het in Nederland kopen.
Werken bij de rijstfabriek
We gingen te werk in een rijstfabriek. Er waren twee taken. We mochten zelf kiezen wie de zware taak wouden doen en de wat rustigere. Uiteindelijk bleken beide taken enorm zwaar te zijn. De rijstfabriek waar wij te werk gingen heeft al langere tijd te maken met extreme droogte. Daardoor valt de productie van rijst dit jaar enorm tegen. De grote ovens die je om ons heen ziet staan continu aan. Dit zorgt voor een enorme hitte onder de metalen daken.. Het scheppen lijkt op het eerste gezicht mee te vallen, maar het is enorm zwaar. De druppels liepen over mijn voorhoofd. De ovens moeten continu draaien, om kosten aan energie te besparen. Dit is heel lastig als je zo’n berg te gaan hebt met z’n drieรซn. Ook zijn er zandluizen, waardoor ik uiteindelijk gebeten ben. Daar heb ik nog steeds een litteken van. Moet je nagaan als je elke dag daar staat. Dan zitten je benen vol! Met daarbij de risico’s die deze beestjes meedragen. De baas keek op een afstand mee of wij niet te rijst verspilde. Elk korreltje, van deze oogst, telt. Dat soort dingen trek ik me enorm aan. Ik weet namelijk, dat onze baas Manus, ons niet op de vingers wilde tikkenย omdat hij het nou zo leuk vindt. Nee. Hij heeft geen keus. Elk korreltje rijst dat wij in onze handen hadden was zijn enigste inkomst aan geld. Dan heb ik het nog geen eens gehad over het interview met de twee werknemers. De armoede op de rijstvelden is zo groot; dat mensen zoals deze heren verhuizen samen (samen met veelte jonge broertjes en zusjes) naar de stad om werk te vinden. Daar werken ze letterlijk รฉlke dag. De negen euro die ze per dag verdienen gaat naar hun familie om hun te onderhouden.
Het rode licht
''Hij vertelde ons dat we op het punt stonden undercover te gaan om het meest donkere hol (wat ondertussen als het grootste 'kermisattractie' word gezien van Thailand) te gaan bezoeken.''
We moesten weer terug het vliegtuig in. Terug naar Bangkok. Inmiddels was dit de derde vlucht en hadden we er nog รฉรฉn te gaan. Terug naar huis. Voordat we naar huis gingen, hadden we nog รฉรฉn schimmig adres waar we heen gingen. Het was s’avonds laat waarbij het busje stopte bij een hotel in Patpong. Wie dit gebied kent (wat hooguit uit twee lange straten bestaat) weet wat hier speelt. Er hing een gespannen sfeer om ons heen waarbij Evert, de producer ons apart nam. Hij vertelde ons dat we op het punt stonden undercover te gaan om het meest donkere hol (wat ondertussen als het grootste ‘kermisattractie’ word gezien van Thailand) binnen te treden. Ik schrok. Ik zag dit niet aankomen. Wat kon dit met de voedsel industrie te maken hebben? Schuilend bij het hotel en achter het busje werden de camera’s opgesteld. Een gedeelte van de camera’s werden ingeruild voor mobiele telefoons om de ‘pak’ kans te verkleinen. Uiteindelijk werd de crew met รฉรฉn mobiele telefoon gepakt. In elke discotheek waren er mannen die nauwlettend in de gaten hielden of iemand foto’s maakt. Dit is ten strengste verboden. Dankzij dat de crew kon bewijzen dat er niks op de camerarol stond opgeslagen, was er niks aan de hand. MAAR, het moest uiterst gecontroleerd worden door de pooiers? denk ik? Onze zenders voor het geluid werden goed verstopt zodat de groene lampjes niet zichtbaar waren door onze kleding en de geluidsmannen bleven achter om het geluid om afstand te horen.ย
We gingen als eerst de omgeving verkennen. We liepen naar de grote hal waarbij zichtbaar was hoe ziek dit wereldje in elkaar zit. We namen plaats aan een bar, samen met Marco (de cameraman) en Evert. Toen zagen we pas goed om ons heen wat er gebeurde. Zoals ik eerder heb uitgelegd in mijn blogs zie je overal geestenhuisjes staan. De dames die begonnen aan hun shift, gingen om de beurt een offer brengen aan de goden. Ter bescherming dat hun deze nacht weer zouden overleven. Dat moment staat gegraveerd in mijn geheugen. Elke dag je ‘optutten’ voor de meest vieze mannen die geen goede bedoelingen met je hebben en vaak nog zwaar bezopen zijn. De nekharen gingen bij mij omhoog.ย
Nadat we de plaats hadden geobserveerd liepen we terug om te checken of het geluid en dergelijke goed was. Terwijl we terug liepen kwam Evert naar mij toe en vertelde dat Charlotte en ik een interview gingen doen met 2 dames van onze eigen leeftijd die werkte in de prostitutie. Gedwongen door pure armoede. Ik liep rustig naar Charlotte toe en vertelde wat ons te wachten stond. Eerder, wat deze meiden te wachten stond. We maakten afspraken over hoe wij de twee dames het beste op hun gemak konden stellen, vanwege dat ze natuurlijk super, SUPER, zenuwachtig waren. We gingen samen met Jennifer Hoffman in het busje waarbij we de dames ophaalde. Jennifer was uitermate voorbereid om zowel ons als de meisjes te ondersteunen. Ik heb haar leren kennen als een zeer warmhartige, liefdevolle, eerlijk en oprechte vrouw. Ze heeft mij op veel momenten er doorheen gesleurd om alleen al een luisterend oor te bieden. Je bouwt met iedereen een enorme kwetsbare connectie op.ย
ย
''De ouders worden ziek, waarbij het kind niet alleen voor de rijstvelden kan zorgen en daarom met toestemming van hun familie te werk gaat in de prostitutie.''
De twee meisjes namen plaats samen Angie, onze talk. Angie, was een super lieve en zorgzame vrouw die veel voor het volk betekend in Thailand. Ze is enorm geliefd. Ze kent deze twee dames persoonlijk en probeerde hun, net zoals dat wij dat probeerde op hun gemak te stellen.ย
Wat een lef moet je wel niet hebben, wil je dit verhaal vertellen op beeld. Ik heb buitengewoon respect voor deze dames. Ze namen geen hulp aan als het aan komt op geld, van niemand niet. Ook niet van Angie. Deze meiden dromen net zo groot als ons. Ondanks dat hun niet voor deze dromen werken, maar puur uit overleven. Niet alleen voor hun, maar ook voor het hele gezin. De dames komen uit gezinnen waarbij de ouders werkzaam zijn als rijstboeren en hun zelf voorheen ook. De ouders worden ziek, waarbij het kind niet alleen voor de rijstvelden kan zorgen en daarom met toestemming van hun familie te werk gaat in de prostitutie. Zelf hebben de dames ook allebei een kleine van ongeveer 2 jaar oud. Deze kindjes zijn achter gebleven bij de zieke ouders, zodat de meisjes in de grote stad het geld kunnen verdienen. Dit geld sturen ze op naar hun familie. Hoe meer ik met hun sprak, hoe meer de grond onder mijn voeten vandaan zakte. Wetende dat dit de realiteit is. De kindjes herkende geen eens meer hun eigen moeders via Facetime omdat ze al zo lang weg waren.ย
Vanavond in Gefileerd
Hetย Gefileerd-avontuur zit er bijna op voor de vijf foodies. De afgelopen weken waren zij samen met Jennifer Hoffman in Thailand waar ze hebben gezien hoe het er รฉcht aan toe gaat in de voedingsindustrie. En dat maakte indruk. Ze leerden welke gevolgen de vraag naar goedkope rijst heeft voor de mensen in de rijstindustrie. Die leven namelijk in armoede. Daarnaast brachten ze een bezoek aan een garnalenkwekerij, een garnalenfabriek, een kippenslachthuis en zagen ze het leed in de visindustrie. Wat heeft de reis met de deelnemers gedaan? En hoe verwerken ze hun ervaringen in het viergangendiner dat ze onder leiding van chef-kok Joris Bijdendijk voor tachtig gasten gaan bereiden? Tenslotte is er nog de duurzame campagne die de foodies willen lanceren.
Bekijk elke aflevering terug!
Elke aflevering van Gefileerd is gratis terug te zien bij de Evangelische omroep op Npo3. Klik op de link hieronder om alle afleveringen te bekijken. Zowel, kip, rijst, tonijn en vis.
Nog niet uit Gefileerd?
Zoals voorgaande weken komt er volgende week weer een nieuw blog uit over Gefileerd. Daarbij neem ik je mee een kijkje achter de schermen van de laatste aflevering, nemen we de menu kaart door die wij als team hebben samengesteld en blik ik terug op een prachtige reis. Die mij mentaal en fysiek compleet veranderd heeft. Daarna komt er natuurlijk nog een super leuke vlog samen met Mitchell, waarbij wij op bezoek zijn geweest bij een biologische melkboerderij. Zelfs daar zijn we aan het werk gezet. Benieuwd? Volg Togoodtobefood om Instagram of Facebook voor alle ontwikkelingen. Elke week zijn er nog blog, vlogs, alternatieven en verhalen te vinden over Gefileerd. Juist, omdat ik zoveel heb geleerd van iedereen en dit wil delen en nog lang niet uit Gefileerd ben! Zie ik je volgende week weer terug? Kan je nu al niet wachten? Klik op het kopje Gefileerd boven aan de pagina om alle blogs, vlogs en recepten terug te lezen.
