Gefileerd; Garnalen
Gefileerd; Garnaal
Opnieuw het vliegtuig in
Er stond weer een nieuw avontuur te wachten. Dit keer moesten we het vliegtuig pakken naar Krabi. Het rare is, het leek wel alsof ik de drukte op het vliegveld niet meer gewend was. Niet wetende waar de reis (in eerste instantie) heen ging, stapte we in. We hadden inmiddels al een behoorlijk deel van onze reis afgelegd. Doordat film locaties van verschillende onderwerpen dicht bij elkaar liggen, hadden wij in de tussentijd al best een hoop gedaan en gezien. We waren al niet meer gewend aan de normaalste kleine dingetjes. Muziek in een openbare ruimte, een lekkere comfortabele stoel of een andere rugleuning dan het busje. Mensen die tv aan het kijken waren op hun telefoontje. Niet te vergeten, de geur van koffie. In het vliegtuig hebben we allemaal als een blok geslapen. Ik ben bang dat de mensen die naast ons zaten niet zo blij waren met onze, zure, aanwezigheid. De lucht die we met ons meedroegen, door de slechte hygiรซne kwรก water en voorzieningen, was niet te maskeren.
De slaapplek
''De houten, gammele vloer was een hoogstaand mijnenveld aan gaten. Mรฉt daaronder slangen en een haan.''
Dit vond ik persoonlijk de meest leuke slaapplek die we hadden. We hadden matrassen, een klamboe en warm eten. Dat gevoel was zo fijn. Dat maakte je het gelukkigste mens op aarde. De houten, gammele vloer was een hoogstaand mijnenveld aan gaten. Als je niet uitkeek, viel je met รฉรฉn been door het gat. Wat uiteraard ook een keer gebeurd is. Eรฉn van de cast leden viel met รฉรฉn been door een gat waardoor het huisje gelijk helemaal begon te rammelen en kraken. Net zoals bij elke stap of beweging.ย
Onder het huisje zaten slangen en een haan. Bij elke slaapplek had de huisbaas een (huis)haan die elke ochtend HEEL vroeg begon te kakelen. Dit was hun wekker i.p.v. een mobiele telefoon. Bij de buren mochten we douchen. Yas! eindelijk een echte douchestraal i.p.v een teiltje met bruin water getapt uit de bodem van de grond. Wat een geluk!
Nadat we het eten hadden bereid, zagen we de familie naast ons eten. Witte rijst. Niks meer en niets minder. We keken elkaar aan zonder รฉรฉn seconde na te denken waarbij we per direct de helft van de gevangen garnalen deelden met het kleine gezin. De oudere mevrouw en haar kleine kindje of kleinkind, geen idee. Misschien waren haar ouders ook wel weg om geld te verdienen voor de rest van het gezin? Het meisje zie je in het begin van het filmpje met een rode jurk aan. Dankbaar at het kleine gezin met ons mee en begonnen we te praten en te lachen met de familie. Doordat ik een Thais informatie boekje had meegenomen (Lees eerste hoofdstuk gefileerd ‘geen telefoon’) kon ik deels met handen en voeten met het meisje communiceren.
‘S nachts hoorde we de garnalenkwekers weer aan het werk gaan zoals ze ons vertelde. Bizar.. we waren net klaar en gedoucht. De hele nacht werden er garnalen gevangen in de kwekerij voor onze hut. Ik vond het moeilijk afscheid te nemen van het gezin. Ook omdat ik geen contact met hun kan onderhouden via social media/internet. Gelukkig spreek ik wรฉl nog รฉรฉn van de werknemers van de garnalenkwekerij. We kletsen over hoe het bij de kwekerij gaat en natuurlijk met het liefdevolle gezin. Eigenlijk had ik vrijwel bij elk gezin last hun los te laten. Je bouwt een band met hun op. Ondanks de taalbarriรจre. Ik heb zoveel respect gekregen voor deze mensen. Wij hoorden HUN als koningen te bedienen en wij waren daar om hun werkzaamheden over te nemen. Het gedeelte over bedienen, lieten ze niet toe. Wat dan ook, deden ze alles voor ons. Dat vond ik echt lastig. Op een gegeven moment moet je het accepteren, vanwege dat het de gast vrijheid van deze mensen is. Hun voelen zich hier prettig bij. Je bent al gauw bang dat ze dingen doen of geven wat helemaal niet haalbaar is voor hun.
De garnalen kwekerij
''Dit is de leefomgeving van jouw 'vers' gevangen garnaal op jouw bord. Hierbij wordt niet vermeld op de ingrediรซnten lijst wat er nou werkelijk in jou garnaaltje zit.''
De baas die ons onderdak gaf, is ondertussen (zoals ik eerder zag bij de kippenslachterij) ook de gene die onderdak geeft aan alle werknemers waar 5000 kilo garnalen per jaar word gevangen. Naast de garnalenkwekerij stond een bos. Deze grote garnalen kwekerij stond niet zomaar op deze plek.ย De mangroven bossen, die de bewoners van Krabi beschermen tegen tsunami’. Worden gekapt voor het produceren van garnalen. Door het zout zoals in het water, chemicaliรซn en antibiotica kan het land hierna ook niet meer gebruikt worden voor landbouw. De chemicaliรซn (o.a. ureum, super fosfaat en diesel), bestrijdingsmiddelen, antibiotica (zoals chlooramfenicol) en gloor, maken de garnalen kwekerijen grote horror baden vol zooi. Onze nagels zijn tot het einde van de reis rood geweest, wat moest uitgroeien. Dit is de leefomgeving van jouw ‘vers’ gevangen garnaal op jouw bord. Hierbij wordt niet vermeld op de ingrediรซnten lijst wat er nou werkelijk in jou garnaaltje zit. Een pure chemicaliรซn bron dus. Ik sta er best wel versteld van dat dit allemaal zo maar mag. Gezien de strenge regels in Nederland, bij de voedsel en warenautoriteit.
Doordat andere kwekerijen betere, sneller, verse vis aanleveren heeft de kwekerij zich hier op aan te passen. Daardoor zie je overal terug, dat er onnatuurlijke processen worden gebruikt.
In mijn ogen kan zo’n baas zelf hier niet veel aan doen, ik zal uitleggen waarom ik dit denk. De supermarkten en fabrieken willen een zo laag mogelijke prijs. In Nederland helemaal (wij hebben de grootste prijzenoorlogen binnen de supermarkten). Doordat andere kwekerijen betere, sneller, verse vis aanleveren heeft de kwekerij zich hier op aan te passen. Daardoor zie je overal terug dat er onnatuurlijke processen worden gebruikt. Om maar de vraag van de consument te beantwoorden. Voor deze mensen is zo’n kwekerij een enorme investering, vaak zijn het familie bedrijven, die mee moeten te gaan met de vraag naar garnalen of andere dieren. Zoals je ziet in de aflevering is het voor onze baas niet haalbaar. Hij is zelf twee jaar geleden begonnen, maar heeft inmiddels een schuld van 60.000 euro. Ook vanwege dat zijn garnalen een keer enorm ziek zijn geworden en dood gingen. Hij had daardoor drie duizend kilo onverkoopbare garnalen, waar hij niks mee kon. Daarom slapen de garnalenkwekers maar 3 uur per nacht, zodat ze hun garnalen goed in de gaten kunnen houden. Ik begrijp nu heel goed waarom deze garnalenkwekers, altijd continue zorgen hebben.
Op een gegeven moment hoor je in de aflevering dat er ook andere vissen zwemmen in de vijver. รรฉn van de andere werknemers pakte deze vis beet waardoor zijn hand open lag en het enorm begon te bloeden. Ik schrok en vroeg mijzelf af; Hoe kwam dit? Beet de vis hem? Was het omdat zijn huid zo week was? En natuurlijk; konden ze ons ook bijten terwijl wij in het water liepen? Het krioelde van de garnalen om ons heen zodra wij het bad in stapte. Langs je been voelde je 100e mini kneepjes tegelijk terwijl je je probeerde te verplaatsen in het water. Voor Danielle was dit enorm zwaar. Danielle is enorm bang voor spinnen. Voor haar is het alsof zij in een donkere kamer vol spinnen staat die haar bijten. Niet alleen dat, het was ons werk voor de aankomende dag waarbij je je continu moest verplaatsen door het donkere geurende water. De blinde bijtende spinnenkamer.
De garnalen fabriek
In het begin, viel het me mee. De twee andere dames hadden het waarschijnlijk veel lastiger. We kwamen binnen, moesten een zeer schoon pak aan met bijbehorende toeters en bellen. Er werd ons gevraagd door een bad te lopen met water om onze laarzen te ontsmetten. Ik heb dit nog nooit gezien. Ook niet in Nederland in bijvoorbeeld de ziekenhuizen. Ik begreep het namelijk niet zo goed. Zodra we in de fabriek stonden moesten we namelijk met dezelfde laarzen weer naar buiten om de vrachtwagens leeg te laden. Zonder vervolgens het bad ritueel over te doen.
In tegenstelling tot de insecten worden de levenden garnalen in een bad met ijs gedaan, waardoor de diertjes een shock met stuip trekkingen door hun lichaam krijgen. Op deze manier worden de garnalen half dood gehouden. Zodat de garnalen (elke keer weer) zodra ze verwerkt worden, tot leven komen,”kneedbaar” en vers blijven. De vergelijking in tegenstelling tot een insect is anders, omdat een insect langzaam wordt ingevroren. Daardoor gaat de insect in ”winterslaap” en vervolgens dood. Hierdoor is er geen stress voor het dier.
De garnalen zelf moesten gepeld worden binnen 4 seconden. Dit baantje is รฉรฉn van de betere banen in Thailand, kwรก werk omstandigheden. Dat houd in; als jij niet per direct het tempo kan volgen je er ook per direct uit ligt. Er ligt dus een ENORME druk op deze mensen en alleen de beste van de beste mogen blijven. Als je eenmaal zo’n baantje te pakken hebt betekend het niet dat je een stuk meer verdient. Nee, de werkomstandigheden zijn alleen misschien iets beter dan de kip slachterij of de garnalenkwekerij. Alleen ligt wederom de druk enorm hoog.
De zeewier kwekerij
De zeewier kwekerij was fantastisch. Wat een beleving. Op een Thaise longtail boot vaarde we langs de paradijselijke eilanden waarbij ik niks anders kon dan genieten. Wat wij hier zagen maak je nooit meer in je leven mee. Dit was zรณ zรณ speciaal. Onderweg op het bootje wisten wij nog steeds niet waar we heen gingen. Net zoals alle andere afleveringen werden we op de water boerderij gedropt samen met Jennifer Hoffman. We ontmoette de waterboeren en werden gelijk verwelkomt met het geen waar we voor kwamen. een alternatief. Zeewier. En niet zomaar zeewier, nee genaamd zeewier druiven oftewel zeewier kaviaar. We kregen het drijvende rekje toegereikt met een over heerlijk, heet, pittig Thais sausje. De balletjes knapte in je mond als mini explosies waarbij een ziltige smaak vrij komt. Heel, heel lekker. Niet te vergelijken met normale zeewier. Die zijn lekker, maar dit was toch echt wel van een ander niveau. Daar sta je dan, tussen de prachtige bergen en watervelden een overheerlijk nieuw hapje te proeven, waarbij je weet dat het goed zit. Wat een geluksgevoel.
Zeewier kaviaar
De familie met Maartje (crew) en Tito de buurman (links)
Zeewier spaghetti
Ook kregen we droge zeewier spaghetti wat je terug ziet in de aflevering. Gedroogd was het een beetje taai, maar proefde je wel al heel goed te smaak. Zoutig opnieuw, met een krachtige nasmaak. Als je deze spaghetti kookt met alleen al een beetje room, knoflook en je eigen specerijen; heb je super snel een overheerlijk recept. Doordat de spaghetti boordevol smaak zit heb je geen toevoegingen nodig. Al zeker geen vlees.
Toen we eenmaal klaar waren met filmen kregen we van de waterboeren een vers gevangen vis mee. Eenmaal aangekomen bij ons nieuwe woonadres (te zien in een volgende aflevering van Gefileerd), kregen we hulp bij bereiding van de vis. Van de overbuurman Tito. Tito was een zeer vriendelijke man waarbij ik samen met Mitchell nog even ”op de koffie” werd gevraagd. Wat een gastvrijheid beleef je bij deze mensen. Het leven daar is zo anders. Midden in de jungle met een moskee pal naast ons, in een afgelegen dorpje, met geiten aan een touwtje (langs de weg bij elk huis)en natuurlijk niet te vergeten, koeien en slangen.
Recept
Thaise knoflook garnalen met pepers
Deze Thaise knoflook garnalen met ASC keurmerk zijn echt om je vingers bij op te eten. Super simpel, maar zo smaakt het zeker niet. De garnalen zelf paneer je in bloem zodat de garnalen een iets knapperige smaak krijgen. Samen met de simpele maar specifiek gekozen smaken combinatie, smaakt dit gerecht precies naar een Thais gerecht!
Je hebt onder andere kweek garnalen en garnalen die worden gevangen in de oceaan. Je hebt verschillende keurmerken voor deze garnalen. ASC (te herkennen aan het groene label) staat voor Aquaculture Stewardship Council. Deze garnalen worden gekweekt. MSC (te herkennen aan het blauwe label) staat voor Marine Stewardship Council. Dit staat voor duurzaam gevangen vis in de oceaan. Dit is de strengste en meest veelomvattende milieustandaard voor wildvangstvisserijen die er is. Garnalen zijn vrijwel klein en worden normaal gesproken gevangen in fijne netten. Vissen, maar ook beschermde dieren zoals zeeschildpadden die in die netten terechtkomen, kunnen er met geen mogelijkheid uit en gaan ook dood. Bijvangst heet dat. Bij tropische garnalen is dat bijna 15 kilo op elke kilo garnalen. Als we spreken over biologische kwekerijen, zijn zij veel schoner dan normale kwekerijen. Ze gebruiken geen bestrijdingsmiddelen of antibiotica. De garnalen worden in ruimere bassins gehouden, waardoor het circulaire ecosysteem de vervuiling grotendeels zelf kan opvangen.
